Typy osobowości

Każdy z nas jest pewną mieszanką osobowości, która zostaje ukształtowana w ciągu wielu lat. Proces jej kształtowania zaczyna się już w dzieciństwie. Wiele badań sugeruje dziedziczność cech osobowości, inne badania pokazują pewien podział. Można powiedzieć, że 50% dziedziczymy, a 50% nabywamy w trakcie wychowania, doświadczania i procesu socjalizacji.

Jednakże jak zrozumieć dziedziczność cech, jeżeli bliźnięta wychowywane w tych samych rodzinach, potrafią być skrajnie różne? Czy to może być nie tylko silniejszy wpływ jednego z rodziców na dane dziecko, ale i różne środowiska zewnętrzne, w których dane dziecko przebywa? Z moich przemyśleń w tym zakresie, wyłania się pewien obraz, który w pewien sposób tłumaczy te różnice.

Różnice osobowościowe

Dziedziczymy predyspozycje. Oznacza to, że mamy skłonność do wykształcenia określonych cech osobowości. Te predyspozycje dziedziczne, są tylko (i aż) pewnym wskazaniem co do tego, w którą stronę może rozwinąć się nasza osobowość. Jeżeli byśmy wzięli dziecko od introwertycznych rodziców, do rodziny ekstrawertycznej to byłoby mu znacznie trudniej w dorosłym życiu być ekstrawertykiem. Jednakże trudniej, nie znaczy niemożliwe. W ten sposób, dzieci np. wychowywane przez babcie i dziadków, przejmują ich modele poznawcze dużo mocniej, niż to predysponowanie z genów. Jeżeli dojdzie do zbiegu, polegającemu na zgodności predyspozycji z modelem wychowawczo-socjalizacyjnym, wtedy bardzo szybko i bardzo naturalnie zostaną rozwinięte te predysponowane cechy.

Podział typów osobowości

Obecnie najbardziej przyjazne w zrozumieniu i najpopularniejsze podziały to tzw. Wielka Piątka oraz MBTI.

MBTI, czyli kwestionariusz Myers-Briggs

MBTI, czyli kwestionariusz Myers-Briggs, to rozszerzona koncepcja podziału osobowości Carla Gustawa Junga. Jung zauważył, że różni ludzie w różny sposób „ładują” swoje wewnętrzne akumulatory. Jedni w ciszy i samotności, a inni wśród innych ludzi. W ten sposób podzielił osobowości na 8 rodzajów. Dużo później, ten podział został rozszerzony do 16 typów osobowości przez Isabel Briggs Myers i jej matkę Katherine Cook Briggs.

Test MBTI

Tak narodził się dużo bardziej precyzyjny test MBTI. Można go zrobić samodzielnie pod adresem https://www.16personalities.com/pl/typy-osobowosci. Z testu, dowiecie się jakie macie mocne i słabe strony, jacy byliście i jacy być możecie. Dowiedzie się także, jakie preferowane zawody oraz związki będą dla Was najbardziej zgodne z Waszym typem osobowości. Nie jest to żadne wróżbiarstwo, a czysta nauka. Czysta psychologia.

Wielka piątka

Kolejnym podziałem, jest dużo prostszy podział na 5 typów osobowości. To tak jakby bardzo szczegółowy test MBTI zamknąć w 5 głównych kategorii. Ten podział to tzw. Wielka Piątka. Jest to pięcioczynnikowy model osobowości (w skrócie PMO) autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae obejmujący pięć czynników osobowości: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność.

Nerwica lękowa jest wynikiem, a nie przyczyną!

W swoim nerwicowym doświadczeniu setek, jak nie tysięcy rozmów przeprowadzonych z osobami z zaburzeniami emocjonalnymi, mogę stwierdzić z całym przekonaniem, że aby doszło do zaburzenia lękowego to dana osoba, bez względu na rodzaj osobowości głównej, musi posiadać mocne nacechowanie neurotyczne.

Właśnie z uwagi na powyższe zrozumiałem, że nerwica i depresja, z którą miałem ogromny problem, jest tylko wynikiem, a nie przyczyną. Zacząłem pytać samego siebie, dlaczego myślę i postrzegam w taki sposób, a nie inny? Odpowiedź była w osobowości. Cała energia i walka z wynikiem, czyli atakami paniki, lękiem, depresją to była bezsensowna i dosłowna walka nie tylko ze sobą, ale z wynikiem. Nie ruszałem przyczyn – neurotycznych przyczyn.

Właśnie dlatego, pisząc swoją książkę, postanowiłem stworzyć ją w taki sposób, aby obejmowała kompleksowo pracę na wyniku i pracę na przyczynach. Ktokolwiek, kto ma problemy emocjonalne, nie rozwiąże ich w sposób trwały, operując tylko w zakresie pracy na samych emocjach. Znajomość mechaniki emocjonalnej, nabywanie inteligencji emocjonalnej to połowa sukcesu. Można to udowodnić w bardzo prosty sposób. Jeżeli mamy problemy emocjonalne, będące wynikiem znanego nam czynnika (np. pracy) to uporanie się z tym problemem, nie pozwala uporać się z problemami, których „jeszcze nie ma”. W efekcie rozwiązujemy poprzez mechanikę nerwicową problem emocjonalny tylko w jednym konkretnym obszarze. A co z nowymi, które się dopiero pojawią?

SEDNO OSOBOWOŚCI

Tak oto dochodzimy do sedna osobowości. Jakakolwiek zmiana wymaga pierwszego kroku, w przypadku zaburzeń emocjonalnych będzie nim praca na wyniku (tym, co obecnie czujemy) w pierwszej kolejności. Dopiero gdy uda nam się okiełznać ten emocjonalny dysonans, możemy w pełni świadomie przejść do źródła – osobowości.

Dobre wiadomości są takie, że nie musimy zmieniać swojej osobowości (to raczej niewykonalne), ale możemy osłabiać pewne dysfunkcyjne nacechowania. W ten sposób unormujemy to, co jest dla nas destrukcyjne i wzmocnimy to, co jest dla nas dobre. Zwiększymy szansę na trwałe zmiany, które nie dadzą wyniki w postaci zaburzeń emocjonalnych.